श्री रामदास स्वामीकृत
श्री मनाचे श्लोक

॥ जय जय रघुवीर समर्थ ॥

गणाधीश जो ईश सर्वां गुणांचा ॥
मुळारंभ आरंभ तो निर्गुणाचा ।
नमूं शारदा मूळ चत्वार वाचा ।
गमूं पंथ आनंत या राघवाचा ॥१॥

मना सज्जना भक्तिपंथेंचि जावें ।
तरी श्रीहरी पाविजेतो स्वभावें ॥
जनीं निंद्य ते सर्व सोडूनि द्यावें ।
जनीं वंद्य ते सर्वभावें करावें ॥२॥

प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ।
पुढे वैखरी राम आधीं वदावा ॥
सदाचार हा थोर सोडूं नये तो ।
जनीं तोचि तो मानवी धन्य होतो ॥३॥

मना वासना दुष्ट कामा न ये रे ।
मना सर्वथा पापबुद्धी नको रे ॥
मना धर्मता नीति सोडूं नको हो ।
मना अंतरी सार वीचार राहो ॥४॥

मना पापसंकल्प सोडूनी द्यावा ।
मना सत्यसंकल्प जीवीं धरावा ॥
मना कल्पना ते नको वीषयाची ।
विकारे धडे हो जनी सर्व ची ची ॥५॥

नको रे मना क्रोध हा खेदकारी ।
नको रे मना काम नानाविकारी ॥
नको रे मना लोभ हा अंगिकारूं ।
नको रे मना मत्सरू दंभ भारू ॥६॥

मना श्रेष्ठ धारिष्ट जीवी धरावे ।
मना बोलणे नीच सोशीत जावे ॥
स्वये सर्वदा नम्र वाचे वदावे ।
मना सर्व लोकांसि रे नीववावें ॥७॥

देहे त्यागितां कीर्ती मागें उरावी ।
मना सज्जना हेचि क्रीया धरावी ॥
मना चंदनाचेपरि त्वां झिजवे ।
परी अंतरी सज्जना नीववावें ॥८॥

नको रे मना द्रव्य तें पूढिलांचे ।
अति स्वार्थबुद्धी न रे पाप सांचे ॥
घडे भोगणें पाप तें कर्म खोटे ।
न होतां मनासारिखे दुःख मोठें ॥९॥

सदा सर्वदा प्रीती रामीं धरावी ।
दुखाची स्वये सांडि जीवीं करावी ॥
देहेदुःख तें सूख मानीत जावें ।
विवेकें सदा स्वस्वरूपी भरावें ॥१०॥

जनी सर्व सूखी असा कोण आहे ।
विचारे मना तूंचि शोधूनि पाहे ॥
मना त्वांचि रे पूर्वसंचित केले ।
तयासारिखें भोगणें प्राप्त झालें ॥११॥

मना मानसीं दुःख आणूं नको रे ।
मना सर्वथा शोक चिंता नको रे ॥
विवेकें देहेबुद्धि सोडूनी द्यावी ।
विदेहीपणें मुक्ति भोगीत जावी ॥१२॥

मना सांग पां रावणा काय झाले ।
अकस्मात तें राज्य सर्वै बुडाले ॥
म्हणोनी कुडी वासना सांडिं वेगीं ।
बळे लागला काळ हा पाठिलागीं ॥१३॥

जिवा कर्मयोगें जनीं जन्म झाला ।
परी शेवटीं काळमूखी निमाला ॥
महाथोर ते मृत्युपंथेचि गेले ।
कितीएक ते जन्मले आणि मेले ॥१४॥

मना पाहता सत्य हे मृत्युभूमी ।
जितां बोलती सर्वही जीव मी मी ॥
चिरंजीव हे सर्वही मानिताती ।
अकस्मात सांडूनिया सर्व जाति ॥१५॥

मरे एक त्याचा दुजा शोक वाहे ।
अकस्मात तोही पुढें जात आहे ॥
पुरेना जनीं लोभ रे क्षोभ त्यातें ।
म्हणोनी जनीं मागुते जन्म घेतें ॥१६॥

मनी मानव व्यर्थ चिंता वहातें ।
अकस्मात होणार होऊनी जातें ॥
घडे भोगणें सर्वही कर्मयोगे ।
मतीमंद ते खेद मानी वियोगे ॥१७॥

मना राघवेंवीण आशा नको रे ।
मना मानवाची नको कीर्ती तूं रे ॥
जया वर्णिती वेद शास्त्रे पुराणें ।
तया वर्णितां सर्वही श्र्लाघ्यवाणें ॥१८॥

मना सर्वथा सत्य सोडूं नको रे ।
मना सर्वथा मिथ्य मांडूं नको रे ॥
मना सत्य तें सत्य वाचे वदावे ।
मना मिथ्य तें मिथ्य सोडूनि द्यावे ॥१९॥

बहू हिंपुटी होइजे मायपोटीं ।
नको रे मना यातना तेचि मोठी ॥
निरोधें पचे कोंडिले गर्भवासीं ।
अधोमूख रे दुःख त्या बाळकासी ॥२०॥

मना वासना चूकवीं येरझारा ।
मना वासना सांडि रे द्रव्यदारा ॥
मना कामना थोर हे गर्भवासीं ।
मना सज्जना भेटवीं राघवासी ॥२१॥

मना सज्जना हीत माझें करावें ।
रघूनायका दृढ चित्तीं धरावें ॥
महाराज तो स्वामी वायूसुताचा ।
जना उद्धरी नाथ लोकत्रयाचा ॥२२॥

न बोले मना राघवावीण कांहीं ।
जनीं वाउगें बोलतां सौख्य नाहीं ॥
घडीनें घडी काळ आयुष्य नेतो ।
देहांती तुला कोण सोडूं पहातो ? ॥२३॥

रघूनायकावीण वाया शिणावें ।
जनांसारिखें व्यर्थ कां वोसणावें ॥
सदासर्वदा नाम वाचे वसों दे ।
अहंता मनी पापिणी ते नसों दे ॥२४॥

मना वीट मानूं नके बोलण्याचा ।
पुढें मागुता राम जोडेल कैचा ॥
सुखाची घडी लोटता सूख आहे ।
पुढें सर्व जाईल कांहीं न राहे ॥२५॥

देहेरक्षणाकारणें यत्न केला ।
परी शेवटी काळ घेवोनि गेला ॥
करीं रे मना भक्ति या राघवाची ।
पुढें अंतरी सोडिं चिंता भवाची ॥२६॥

भवाच्या भयें काय भीतोस लंडी ।
धरीं रे मना धीर धाकासि सांडीं ॥
रघुनायकासारिखा स्वामि शीरीं ।
नुपेक्षी कदा कोपल्या दंडधारी ॥२७॥

दिनानाथ हा राम कोदंडधारी ।
पुढें देखता काळ पोटी थरारी ॥
मना वाक्य नेमस्त हें सत्य मानीं ।
नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥२८॥

पदीं राघवाचे सदा ब्रीद गाजे ।
बळे भक्तरीपूशिरीं कांबि वाजे ॥
पुरी वाहिली सर्व जेणें विमानी ।
नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥२९॥

समर्थाचिया सेवका वक्र पाहे ।
असा सर्व भूमंडळी कोण आहे ॥
जयाची लिला वर्णिती लोक तीन्ही ।
नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥३०॥

महासंकटीं सोडिले देव जेणें ।
प्रतापें बळे आगळा सर्व गूणें ॥
जयातें स्मरे शैलजा शूलपाणी ।
 नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥३१॥

अहल्या शिळा राघवें मुक्त केली ।
पदीं लागतां दिव्य होऊनि गेली ॥
जया वर्णितां शीणली वेदवाणी ।
नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥३२॥

वसे मेरुमांदार हें सृष्टिलीळा ।
शशी सूर्य तारांगणें मेघमाळा ॥
चिरंजीव केले जनीं दास दोन्ही ।
नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥३३॥

उपेक्षा कदा रामरूपी असेना ॥
जिवा मानवा निश्र्चयो तो वसेना ॥
शिरीं भार वाहेन बोले पुराणीं ।
नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥३४॥

असे हो जया अंतरी भाव जैसा ॥
वसे हो तया अंतरी देव तैसा ॥
अनन्यासि रक्षीतसे चापपाणी ।
नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥३५॥

सदा सर्वदा देव सन्नीध आहे ।
कृपाळूपणें अल्प धरिष्ट पाहे ॥
सुखानंद आनंद कैवल्यदानी ।
नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥३६॥

सदा चक्रवाकासि मार्तंड जैसा ।
उडी घालितो संकटीं स्वामि तैसा ॥
हरीभक्तिचा घाव गाजे निशाणीं ।
नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥३७॥

मना प्रार्थना तूजला एक आहे ।
रघूराज थक्कीत होऊन पाहे ॥
अवज्ञा कदा हो यदर्थी न कीजे ।
मना सज्जना राघवीं वस्ति कीजे ॥३८॥

जया वर्णिती वेदशास्त्रें पुराणे ।
जयाचेनि योगें समाधान बाणे ॥
तयालागिं हे सर्व चांचल्य दीजे ।
मना सज्जना राघवीं वस्ति कीजे ॥३९॥

मना पाविजे सर्वही सूख जेथें ।
अती आदरें ठेविजे लक्ष तेथें ॥
विवेकें कुडी कल्पना पालटींजे ।
मना सज्जना राघवीं वस्ति कीजे ॥४०॥

बहू हिंडता सौख्य होणार नाहीं ।
शिणावे परी नातुडे हीत कांहीं ॥
विचारें बरें अंतरा बोधवींजे ।
मना सज्जना राघवीं वस्ति कीजे ॥४१॥

बहूतांपरी हेंचि आता धरावें ।
रघूनायका आपुलेंसें करावें ॥
दिनानाथ हें तोडरी ब्रीद गाजे ।
मना सज्जना राघवीं वस्ति कीजे ॥४२॥

मना सज्जना एक जीवीं धरावे ।
जनी आपुलें हीत तूवां करावें ॥
रघूनायकावीण बोलों नको हो ।
सदा मानसीं तो निजध्यास राहो ॥४३॥

मना रे जनी मौनमुद्रा धरावी ।
कथा आदरें राघवाची करावी ॥
नसे राम ते धाम सोडूनी द्यावें ।
सुखालागिं आरण्य सेवीत जावें ॥४४॥

जयाचेनि संगें समाधान भंगे ।
अहंता अकस्मात येऊनि लागे ॥
तये संगतीची जनीं कोण गोडी ।
जिये संगतीनें मती राम सोडी ॥४५॥

मना जे घडी राघवावीण गेली ।
जनीं आपुली ते तुवां हानि केली ॥
रघूनायकावीण तो शीण आहे ।
जगीं दक्ष तो लक्ष लावूनि पाहे ॥४६॥

मनीं लोचनीं श्रीहरी तोचि पाहे ।
जनीं जाणता भक्त होऊनि राहे ॥
गुणीं प्रीति राखे क्रमू साधनाचा ।
जगीं धन्य तो दास सर्वोत्तमाचा ॥४७॥

सदा देवकाजीं झिजे देह ज्याचा ।
सदा रामनामें वदे नित्य वाचा ॥
स्वधर्मेंचि चाले सदा उत्तमाचा ।
जगीं धन्य तो दास सर्वोत्तमाचा ॥४८॥

सदा बोलण्यासारिखें चालताहे ।
अनेकीं सदा एक देवासि पाहे ॥
सगूणीं भजे लेश नाहीं भ्रमाचा ।
जगीं धन्य तो दास सर्वोत्तमाचा ॥४९॥

नसे अंतरी काम नानाविकारी ।
उदासीन जो तापसी ब्रह्मचारी ॥
निवाला मनीं लेश नाहीं तमाचा ।
जगीं धन्य तो दास सर्वोत्तमाचा ॥५०॥

मदें मत्सरें सांडिला स्वार्थबुद्धी ।
प्रपंचीक नाहीं जयातें उपाधी ॥
सदा बोलणें नम्र वाचा सुवाचा ।
जगीं धन्य तो दास सर्वोत्तमाचा ॥५१॥

क्रमी वेळ जो तत्वचिंतानुवादें ।
न लिंपे कदा दंभवादे विवादें ॥
करी सूखसंवाद जो ऊगमाचा ।
जगीं धन्य तो दास सर्वोत्तमाचा ॥५२॥

सदा आर्जवी प्रीय जो सर्वलोकीं ।
सदासर्वदा सत्यवादी विवेकी ॥
न बोले कदा मिथ्य वाचा त्रिवाचा ।
जगीं धन्य तो दास सर्वोत्तमाचा ॥५३॥

सदा सेवि आरण्य तारुण्यकाळी ।
मिळेना कदा कल्पनेचेनि मेळीं ॥
चळेना मनीं निश्चयो दृढ ज्याचा ।
जगीं धन्य तो दास सर्वोत्तमाचा ॥५४॥

नसे मानसीं नष्ट आशा दुराशा ।
वसे अंतरी प्रेमपाशा पिपाशा ॥
ऋणी देव हे भक्तिभावो जयाचा ।
जगीं धन्य तो दास सर्वोत्तमाचा ॥५५॥

दिनाचा दयाळू मनाचा मवाळू ।
स्नेहाळू कृपाळू जगीं दासपाळू ॥
तया अंतरी क्रोध संताप कैंचा ।
जगीं धन्य तो दास सर्वोत्तमाचा ॥५६॥

जगीं होइजे धन्य या रामनामें ।
क्रिया भक्ति ऊपासना नित्य नेमें ॥
उदासीनता तत्वतां सार आहे ।
सदा सर्वदा मोकळी वृत्ती राहे ॥५७॥

नको वासना वीषयी वृत्तिरूपें ।
पदार्थी जडे कामना पूर्वपापें ॥
सदा राम निष्काम चिंतीत जावा ।
मना कल्पनालेश तोही नसावा ॥५८॥

मना कल्पना कल्पितां कल्पकोटी ।
नव्हे रे नव्हे सर्वथा रामभेटी ॥
मनीं कामना राम नाहीं जयाला ।
अती आदरे प्रीती नाहीं तयाला ॥५९॥

मना राम कल्पतरू कामधेनू ।
निधी सार चिंतामणी काय वानूं ॥
जयाचेनि योगें घडे सर्व सत्ता ।
तया साम्यता कायसी कोण आतां ॥६०॥

उभा कल्पवृक्षातळीं दुःख वाहे ।
तया अंतरी सर्वदा तेंचि राहे ॥
जनीं सज्जनीं वाद हा वाढवावा ।
पुढें मागुता शोक जीवीं धरावा ॥६१॥

निजध्यास तो सर्व तूटोनि गेला ।
बळें अंतरी शोक संताप ठेला ॥
सुखानंद आनंद भेदें बुडाला ।
मना निश्चयो सर्व खेदें उडाला ॥६२॥

घरी कामधेनू पुढें ताक मागे ।
हरीबोध सांडूनि वीवाद लागे ॥
करी सार चिंतामणी काचखंडें ।
तया मागता देत आहे उदंडें ॥६३॥

अती मूढ त्य दृढ बुद्धी असेना ।
अती काम त्या राम चित्तीं वसेना ॥
अती लोभ त्य क्षोभ होईल जाणा ।
अती वीषयी सर्वदा दैन्यवाणा ॥६४॥

नको दैन्यवाणे जिणे भक्तिऊणे ।
अती मूर्ख त्या सर्वदा दुःख दूणे ॥
धरी रे मना आदरें प्रीती रामीं ।
नको वासना हेमधामीं विरामीं ॥६५॥

नव्हे सार संसार हा घोर आहे ।
मना सज्जना सत्य शोधूनि पाहे ॥
जनी वीष खातां पुढें सूख कैचें ।
करीं रे मना ध्यान या राघवाचे ॥६६॥

घनश्याम हा राम लावण्यरूपी ।
महाधीर गंभीर पूर्णप्रतापी ॥
करी संकटीं सेवकांचा कुडावा ।
प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ॥६७॥

बळें आगळा राम कोदंडधारी ।
महाकाळ विक्राळ तोही थरारी ॥
पुढें मानवा किंकरा कोण केवा ।
प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ॥६८॥

सुखानंदकारी निवारी भयातें ।
जनीं भक्तिभावे भजावे तयातें ॥
विवेकें त्यजावा अनाचार हेवा ।
प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ॥६९॥

सदा रामनामें वदा पूर्णकामें ।
कदा बाधिजेना पदा नित्य नेमें ॥
मदालस्य हा सर्व सोडोनि द्यावा ।
प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ॥७०॥

जयाचेनि नामें महादोष जाती ।
जयाचेनि नामें गती पाविजेती ॥
जयाचेनि नामें घडे पुण्य ठेवा ।
प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ॥७१॥

न वेचें कदा ग्रंथिचें अर्थ कांही ।
मुखें नाम उच्चारीतां कष्ट नाहीं ॥
महाघोर संसारशत्रू जिणावा ।
प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ॥७२॥

देहेदंडनेचे महादुःख आहे ।
महादुःख तें नाम घेतां न राहे ॥
सदाशीव चिंतीतसे देवदेवा ।
प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ॥७३॥

बहुतांपरी संकटे साधनाचीं ।
व्रते दान उद्यापनें तीं धनाचीं ॥
दिनाचा दयाळू मनीं आठवावा ।
प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ॥७४॥

समस्तांमधें सार साचार आहे ।
कळेना तरी सर्व शोधून पाहें ॥
जिवा संशयो वाउगा तो त्यजावा ।
प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ॥७५॥

नव्हे कर्म ना धर्म ना योग कांही ।
नव्हे भोग ना त्याग ना सांग पाहीं ॥
म्हणे दास विश्वास नामीं धरावा ।
प्रभाते मनीं राम चिंतीत जावा ॥७६॥

करी काम निष्काम या राघवाचें ।
करी रूप स्वरूप सर्वां जिवांचें ॥
करी छंद निर्द्वंद्व हे गूण गातां ।
हरीकीर्तनीं वृत्तिविश्वास होतां ॥७७॥

अहो ज्या नरा रामविश्वास नाहीं ।
तया पामरा बाधिजे सर्व कांहीं ॥
महाराज तो स्वामि कैवल्यदाता ।
वृथा वाहणें देहसंसारचिंता ॥७८॥

मना पावना भावना राघवाची ।
धरी अंतरीं सोडिं चिंता भवाची ॥
भवाचि जिवा मानवा भूलि ठेली ।
नसे वस्तुची धारणा व्यर्थ गेली ॥७९॥

धरा श्रीधरा त्या हराअंतरातें ।
तरा दुस्तरा त्या परा सागरातें ॥
सरा वीसरा त्या भरा दुर्भराते ।
करा नीकरा त्या खरा मत्सरातें ॥८०॥

मना मत्सरें नाम सांडूं नको हो ।
अती आदरें हा निजध्यास राहो ॥
समस्तांमधें नाम हें सार आहे ।
दुजी तूळणा तूळतांही न साहे ॥८१॥

बहु नाम या रामनामीं तुळेना ।
अभाग्या नरा पामरा हें कळेना ॥
विषा औषध घेतलें पार्वतीशें ।
जिवा मानवा किंकरा कोण पूसे ॥८२॥

जेणें जाळिला काम तो राम ध्यातो ।
उमेसीं अती आदरें गूण गातो ॥
बहुज् ज्ञान वैराग्य सामर्थ्य जेथें ।
परी अंतरी नामविश्वास तेथें ॥८३॥

विठोनें शिरीं वाहिला देवराणा ।
तया अंतरीं ध्यास रे त्यासि नेणा ॥
निवाला स्वयें तापसी चंद्रमौळी ।
जिवा सोडवी राम हा अंतकाळीं ॥८४॥

भजा राम विश्राम योगेश्वराचा ।
जपू नेमिला नेम गौरीहराचा ॥
स्वयें नीववी तापसी चंद्रमौळी ।
तुम्हां सोडवी राम हा अंतकाळीं ॥८५॥

मुखीं राम विश्राम तेथेंचि आहे ।
सदानंद आनंद सेवूनि राहे ॥
तयावीण तो शीण संदेहकारी ।
निजधाम हें नाम शोकापहारी ॥८६॥

मुखीं राम त्या काम बांधू शकेना ।
गुणें इष्ट धारिष्ट त्याचे चुकेना ॥
हरीभक्त तो शक्त कामास मारी ।
जगीं धन्य तो मारुती ब्रह्मचारी ॥८७॥

बहू चांगले नाम या राघवाचें ।
अती साजिरें स्वल्प सोपें फुकाचें ॥
करी मूळ निर्मूळ घेतां भवाचें ।
दिनां मानवां हेंचि कैवल्य साचें ॥८८॥

जनीं भोजनीं नाम वाचें वदावें ।
अती आदरें गद्यघोषें म्हणावें ॥
हरीचिंतनें अन्न जेवीत जावें ।
तरी श्रीहरी पाविजे तो स्वभावें ॥८९॥

न ये राम वाणी तया थोर हाणी ।
जनीं व्यर्थ प्राणी तया नाम काणी ॥
हरीनाम हें वेदशास्रीं पुराणीं ।
बहू आगळे बोलिली व्यासवाणी ॥९०॥

नको वीट मानूं रघूनायकाचा ।
अती आदरें बोलिजे राम वाचा ॥
न वेंचे मुखी सांपडे रे फुकाचा ।
करीं घोष त्या जानकीवल्लभाचा ॥९१॥

अती आदरें सर्वही नामघोषें ।
गिरीकंदरीं जाइजे दूरि दोषें ॥
हरी तिष्ठतू तोषला नामतोषें ।
विशेषें हरा मानसीं रामपीसें ॥९२॥

जगीं पाहतां देव हा अन्नदाता ।
तया लागली त्वतां सार चिंता ॥
तयाचे मुखीं नाम घेतां फुकाचें ।
मना सांग पां रे तुझे काय वेंचे ॥९३॥

तिन्ही लोक जाळू शके कोप येतां ।
निवाला हरू तो मुखें नाम घेतां ॥
जपे आदरें पार्वती विश्वमाता ।
म्हणोनी म्हणा तेंचि हें नाम आता ॥९४॥

अजामेळ पापी वदे पुत्रकामें ।
तया मुक्ति नारायणाचेनि नामें ॥
शुकाकारणें कुंटणी राम वाणी ।
मुखें बोलतां ख्याति जाली पुराणीं ॥९५॥

महाभक्त प्रल्हाद हा दैत्यकूळीं ।
जपे रामनामावळी नित्य काळीं ॥
पिता पापरूपी तया देखवेना ।
जनीं दैत्य तो नाम मूखें म्हणेना ॥९६॥

मुखी नाम नाहीं तया मुक्ति कैची ।
अहंतागुणे यातना ते फुकाची ॥
पुढें अंत येईल तो दैन्यवाणा ।
म्हणोनी म्हणा रे म्हणा देवराणा ॥९७॥

हरीनाम नेमस्त पाषाण तारी ।
बहू तारिले मानवदेहधारी ॥
तया रामनामीं सदा जो विकल्पी ।
वदेना कदा जीव तो पापरूपी ॥९८॥

जगीं धन्य वाराणसी पुण्यराशी ।
तयेमाजि जातां गती पूर्वजांसी ॥
मुखें रामनामावळी नित्यकाळीं ।
जिवा हीत सांगे सदा चंद्रमौळी ॥९९॥

यथासांग रे कर्म तेंही घडेना ।
घडे धर्म तों पुण्य गाठीं पडेना ॥
दया पाहतां सर्व भूतीं असेना ।
फुकाचें मुखीं नाम तेंही वसेना ॥१००॥

जया नावडे नाम त्या यम जाची ।
विकल्पें उठे तर्क त्या नर्क ची ची ॥
म्हणोनी अती आदरें नाम घ्यावें ।
मुखें बोलतां दोष जाती स्वभावें ॥१०१॥

अती लीनता सर्वभावें स्वभावें ।
जना सज्जनालागिं संतोषवावें ॥
देहे कारणीं सर्व लावीत जावें ।
सगूणीं अती आदरेंसीं भजावें ॥१०२॥

हरीकीर्तनें प्रीती रामीं धरावी ।
देहेबुद्धि नीरुपणीं वीसरावी ॥
परद्रव्य आणीक कांता परावी ।
यदर्थी मना सांडि जीवीं करावी ॥१०३॥

क्रियेवीण नानापरी बोलिजेतें ।
परी चित्त दुश्चीत तें लाजवीतें ॥
मना कल्पना धीट सैराट धांवे ।
तया मानवा देव कैसेनि पावे ॥१०४॥

विवेके क्रिया आपुली पालटावी ।
अती आदरें शुद्ध क्रीया धरावी ॥
जनीं बोलण्यासारिखें चाल बापा ।
मना कल्पना सोडिं संसारतापा ॥१०५॥

बरी स्नानसंध्या करी एकनिष्ठा ।
विवेकें मना आवरी स्थानभ्रष्टा ॥
दया सर्वभूतीं जया मानवाला ।
सदा प्रेमळू भक्तिभावें निवाला ॥१०६॥

मना कोपआरोपणा ते नसावी ।
मना बुद्धि हे साधुसंगीं वसावी ॥
मना नष्ट चांडाळ तो संग त्यागीं ।
मना होई रे मोक्षभागीं विभागी ॥१०७॥

मना सर्वदा सज्जनाचेनि योगें ।
क्रिया पालटे भक्तिभावार्थ लागे ॥
क्रियेवीण वाचाळता ते निवारीं ।
तुटे वाद संवाद तो हीतकारी ॥१०८॥

जनीं वादवेवाद सोडूनि द्यावा ।
जनीं सूखसंवाद सूखें करावा ॥
जगीं तोचि तो शोकसंतापहारी ।
तुटे वाद संवाद तो हीतकारी ॥१०९॥

तुटे वाद संवाद त्यातें म्हणावें ।
विवेकें अहंभाव याते जिणावें ॥
अहंतागुणे वाद नाना विकारी ।
तुटे वाद संवाद तो हीतकारी ॥११०॥

हिताकारणें बोलणें सत्य आहे ।
हिताकारणें सर्व शोधूनि पाहे ॥
हिताकारणें बंड पाखांड वारी ।
तुटे वाद संवाद तो हीतकारी ॥१११॥

जनीं सांगतां ऐकतां जन्म गेला ।
परी वादवेवाद तैसाचि ठेला ॥
उठे संशयो वाद हा दंभधारी ।
तुटे वाद संवाद तो हीतकारी ॥११२॥

जनीं हीत पंडीत सांडीत गेले ।
अहंतागुणें ब्रह्मराक्षस जाले ॥
तयाहूनि व्युत्पन्न तो कोण आहे ।
मना सर्व जाणीव सांडूनि राहें ॥११३॥

फुकाचें मुखीं बोलतां काय वेंचे ।
दिसेंदीस अभ्यंतरीं गर्व सांचे ॥
क्रियेवीण वाचाळता व्यर्थ आहे ।
विचारें तुझा तूंचि शोधूनि पाहें ॥११४॥

तुटे वाद संवाद तेथें करावा ।
विवेकें अहंभाव हा पालटावा ॥
जनीं बोलण्यासारिखें आचरावें ।
क्रियापालटें भक्तिपंथेचि जावें ॥११५॥

बहू श्रापितां कष्टला अंबऋषी ।
तयाचें स्वयें श्रीहरी जन्म सोशी ॥
दिला क्षीरसिंधू तया ऊपमानीं ।
नुपेक्षी कदा देव भक्ताभिमानी ॥११६॥

धुरू लेंकरूं बापुडें दैन्यवाणें ।
कृपा भाकितां दीधली भेटि जेणें ॥
चिरंजीव तारांगणीं प्रेमखाणी ।
नुपेक्षी कदा देव भक्ताभिमानी ॥११७॥

गजेंद्रू महासंकटीं वास पाहे ।
तयाकारणें श्रीहरी धांवताहे ॥
उडी घातली जाहला जीवदानी ।
नुपेक्षी कदा देव भक्ताभिमानी ॥११८॥

अजामेळ पापी तया अंत आला ।
कृपाळूपणें तो जनीं मुक्त केला ॥
अनाथासि आधार हा चक्रपाणी ।
नुपेक्षी कदा देव भक्ताभिमानी ॥११९॥

विधीकारणें जाहला मत्स्य वेगीं ।
धरी कूर्मरूपें धरा पृष्ठभागी ॥
जना रक्षणाकारणें नीच योनी ।
नुपेक्षी कदा देव भक्ताभिमानी ॥१२०॥

महाभक्त प्रल्हाद हा कष्टवीला ।
म्हणोनी तयाकारणें सिंह जाला ॥
न ये ज्वाळ वीशाळ संनीध कोणी ।
नुपेक्षी कदा देव भक्ताभिमानी ॥१२१॥

कृपा भाकिता जाहला वज्रपाणी ।
तयाकारणें वामनू चक्रपाणी ॥
द्विजांकारणें भार्गवू चापपाणी ।
नुपेक्षी कदा देव भक्ताभिमानी ॥१२२॥

अहल्येसतीलागिं आरण्यपंथें ।
कुडावा पुढें देव बंदीं तयातें ॥
बळें सोडितां घाव घाली निशाणीं ।
नुपेक्षी कदा राम दासाभिमानी ॥१२३॥

तये द्रौपदीकारणे लागवेगें ।
त्वरें धांवतो सर्व सांडूनि मागें ॥
कळीलागिं जाला असे बौद्ध मौनी ।
नुपेक्षी कदा देव भक्ताभिमानी ॥१२४॥

अनाथां दिनांकारणे जन्मताहे ।
कलंकी पुढें देव होणार आहे ॥
जया वर्णितां शीणली वेदवाणी
नुपेक्षी कदा देव भक्ताभिमानी ॥१२५॥

जनाकारणें देव लीलावतारी ।
बहुतांपरी आदरे वेषधारी ॥
तया नेणती ते जन पापरूपी ।
दुरात्मे महानष्ट चांडाळ पापी ॥१२६॥

जगीं धन्य तो रामसूखें निवाला ।
कथा ऐकतां सर्व तल्लीन झाला ॥
देहेभावना रामबोधें उडाली ।
मनोवासना रामरूपीं बुडाली ॥१२७॥

मना वासना वासुदेवीं वसों दे ।
मना कामना कामसंगीं नसों दे ॥
मना कल्पना वाउगी ते न कीजे ।
मना सज्जना सज्जनीं वस्ति कीजे ॥१२८॥

गतीकारणें संगती सज्जनाची ।
मती पालटें सूमती दुर्जनाची ॥
रतीनायिकेचा पती नष्ट आहे ।
म्हणोनी मनाऽतीत होऊनि राहें ॥१२९॥

मना अल्प संकल्प तोही नसावा ।
सदा सत्यसंकल्प चित्ती वसावा ॥
जनीं जल्प वीकल्प तोही त्यजावा ।
रमाकांत एकांतकाळीं भजावा ॥१३०॥

भजाया जनीं पाहतां राम एकू ।
करीं बाण एकू मुखीं शब्द एकू ॥
क्रिया पाहतां उद्धरे सर्व लोकू ।
धरा जानकीनायकाचा विवेकू ॥१३१॥

विचारूनि बोले विवंचूनि चाले ।
तयाचेनि संतप्त तेही निवाले ॥
बरें शोधल्यावीण बोलों नको हो ।
जनीं चालणे शुद्ध नेमस्त राहो ॥१३२॥

हरीभक्त वीरक्त विज्ञानरासी ।
जेणे मानसीं स्थापिलें निश्चयासी ॥
तया दर्शनें स्पर्शनें पुण्य जोडे ।
तया भाषणें नष्ट संदेह मोडे ॥१३३॥

नसे गर्व आंगीं सदा वीतरागी ।
क्षमा शांति भोगी दयादक्ष योगी ॥
नसे लोभ ना क्षोभ ना दैन्यवाणा ।
इंहीं लक्षणीं जाणिजे योगीराणा ॥१३४॥

धरीं रे मना संगती सज्जनाची ।
जेणें वृत्ति हे पालटे दुर्जनाची ॥
बळें भाव सद्बुद्धि सन्मार्ग लागे ।
महाक्रूर तो काळ विक्राळ भंगे ॥१३५॥

भये व्यापिलें सर्व ब्रह्मांड आहे ।
भयातीत तें संत आनंत पाहें ॥
जया पाहतां द्वैत कांहीं दिसेना ।
भय मानसीं सर्वथाही असेना ॥१३६॥

जिवां श्रेष्ठ ते स्पष्ट सांगोनि गेले ।
परी जीव अज्ञान तैसेचि ठेले ॥
देहेबुद्धिचें कर्म खोटें टळेना ।
जुनें ठेवणें मीपणें आकळेना ॥१३७॥

भ्रमें नाडळे वित्त तें गुप्त जालें ।
जिवा जन्मदारिद्र्य ठाकूनि आलें ॥
देहेबुद्धिचा निश्चयो ज्या टळेना ।
जुनें ठेवणें मीपणें आकळेना ॥१३८॥

पुढें पाहतां सर्वहीं कोंदलेंसे ।
अभाग्यास हें दृश्य पाषाण भासे ॥
अभावें कदा पुण्य गांठीं पडेना ।
जुनें ठेवणें मीपणें आकळेना ॥१३९॥

जयाचें तया चूकलें प्राप्त नाही ।
गुणें गोविलें जाहलें दुःख देहीं ॥
गुणावेगळी वृत्ति तेही वळेना ।
जुनें ठेवणें मीपणें आकळेना ॥१४०॥

म्हणे दास सायास त्याचे करावे ।
जनीं जाणता पाय त्याचे धरावे ॥
गुरू-अंजनेंवीण तें आकळेना ।
जुनें ठेवणें मीपणें  तें कळेना ॥१४१॥

कळेना कळेना कळेना ढळेना ।
ढळे नाढळे संशयोही ढळेना ॥
गळेना गळेना अहंता गळेना ।
बळें आकळेना मिळेना मिळेना ॥१४२॥

अविद्यागुणें मानवा ऊमजेना ।
भ्रमें चूकलें हीत तें आकळेना ॥
परीक्षेविणें बांधिलें दृढ नाणें ।
परी सत्य मिथ्या असें कोण जाणे ॥१४३॥

जगीं पाहतां साच तें काय आहे ।
अती आदरें सत्य शोधूनि पाहें ॥
पुढें पाहतां पाहतां देव जोडे ।
भ्रम भ्रांति अज्ञान हें सर्व मोडे ॥१४४॥

सदा वीषयो चिंतितां जीव जाला ।
अहंभाव अज्ञान जन्मास आला ॥
विवेकें सदा स्वस्वरूपीं भरावें ।
जिवा ऊगमीं जन्म नाहीं स्वभावें ॥१४५॥

दिसें लोचनीं तें नसे कल्पकोडी ।
अकस्मात आकारलें काळ मोडी ॥
पुढें सर्व जाईल कांहीं न राहे ।
मना संत आनंत शोधूनि पाहें ॥१४६॥

फुटेना तुटेना चळेना ढळेना ।
सदा संचलें मीपणें तें कळेना ॥
तया एकरूपासि दूजें न साहे ।
मना संत आनंत शोधूनि पाहें ॥१४७॥

निराकार आधार ब्रह्मादिकांचा ।
जया सांगता शीणली देववाचा ॥
विवेकें तदाकार होऊनि राहें ।
मना संत आनंत शोधूनि पाहें  ॥१४८॥

जगीं पाहतां चर्मचक्षीं न लक्षे ।
जगीं पाहतां ज्ञानचक्षीं नरक्षे ॥
जगीं पाहतां पाहणें जात आहे ।
मना संत आनंत शोधूनि पाहें  ॥१४९॥

नसे पीत नसे श्वेत ना श्याम कांहीं ।
नसे व्यक्त अव्यक्त ना नीळ नाहीं ॥
म्हणे दास विश्वासतां मुक्ति लाहे ।
मना संत आनंत शोधूनि पाहें  ॥१५०॥

खरे शोधितां शोधितां शोधिताहे ।
मना बोधितां बोधितां बोधिताहे ॥
परी सर्वही सज्जनाचेनि योगें ।
बरा निश्चयो पाविजे सानुरागें ॥१५१॥

बहूतां परी कूसरी तत्वझाडा ।
परी अंतरीं पाहिजे तो निवाडा ॥
मना सार साचार तें वेगऴें रे ।
समस्तांमधे एक तें आगळें रे ॥१५२॥

नव्हे पिंडज्ञानें नव्हे तत्वज्ञानें ।
समाधान कांही नव्हे तानमानें ॥
नव्हे योगयागें नव्हे भोगत्यागें ।
समाधान तें सज्जनाचेनि योगें ॥१५३॥

महावाक्य तत्वादिकें पंचिकर्णें ।
खुणे पाविजे संतसंगे विवर्णें ॥
द्वितीयेसि संकेत जो दाविजेतो ।
तया सांडुनी चंद्रमा भाविजेतो ॥१५४॥

दिसेना जनीं तेंचि शोधूनि पाहे ।
बरें पाहतां गूज तेथेंचि आहे ॥
करीं घेउं जातां कदा आडळेना ।
जनीं सर्व कोंदाटलें तें कळेना ॥१५५॥

म्हणे जाणता तो जनीं मूर्ख पाहे ।
अतर्कासि तर्की असा कोण आहे ॥
जनीं मीपणें पाहतां पाहवेना ।
तया लक्षितां वेगळें राहवेना ॥१५६॥

बहू शास्त्र धुंडाळतां वाड आहे ।
जया निश्चयो येक तोही न साहे ॥
मती भांडती शास्त्रबोधें विरोधें ।
गती खुंटती ज्ञानबोधें प्रबोधें ॥१५७॥

श्रुती न्याय मीमांसकें तर्कशास्त्रें ।
स्मृती वेद वेदांतवाक्यें विचित्रें ॥
स्वयें शेष मौनावला स्थीर राहे ।
मना सर्व जाणीव सांडून पाहें ॥१५८॥

जेणें मक्षिका भक्षिली जाणिवेची ।
तया भोजनाची रुची प्राप्त कैंची ॥
अहंभाव ज्या मानसींचा विरेना ।
तया ज्ञान हें अन्न पोटीं जिरेना ॥१५९॥

नको रे मना वाद हा खेदकारी ।
नको रे मना भेद नाना विकारी ॥
नको रे मना शिकऊं पूढिलांसी ।
अहंभाव जो राहिला तूजपासीं ॥१६०॥

अहंतागुणे सर्वही दुःख होतें ।
मुखें बोलिलें ज्ञान तें व्यर्थ जातें ॥
सुखी राहतां सर्वही सूख आहे ।
अहंता तुझी तूंचि शोधूनि पाहें ॥१६१॥

अहंतागुणें नीति सांडि विवेकी ।
अनीतीबळें श्लाघ्यता सर्व लोकीं ॥
परी अंतरीं सर्वही साक्ष येते ।
प्रमाणांतरें बुद्धि सांडूनि जाते ॥१६२॥

देहेबुद्धिचा निश्चयो दृढ झाला ।
देहातीत तें हीत सांडीत गेला ॥
देहेबुद्धि ते आत्मबुद्धि करावी ।
सदा संगती सज्जनाची धरावी ॥१६३॥

मनें कल्पिला वीषयो सोडवावा ।
मनें देव निर्गूण तो वोळखावा ॥
मनें कल्पिता कल्पना ते सरावी ।
सदा संगती सज्जनाची धरावी ॥१६४॥

देहादीक प्रपंच हा चिंतियेला ।
परी अंतरी लोभ निश्चीत ठेला ॥
हरीचिंतनें मुक्तिकांता वरावी ।
सदा संगती सज्जनाची धरावी ॥१६५॥

अहंकार विस्तारला या देहाचा ।
स्त्रियापुत्रमित्रादिकें  मोह त्यांचा ॥
बळें भ्रांति हे जन्मचिंता हरावी ।
सदा संगती सज्जनाची धरावी ॥१६६॥

बरा निश्चयो शाश्वताचा करावा ।
म्हणे दास संदेह तो वीसरावा ॥
घडीनें घडी सार्थकाची करावी ।
सदा संगती सज्जनाची धरावी ॥१६७॥

करी वृत्ति जो संत तो संत जाणा ।
दुराशागुणें जो नव्हे दैन्यवाणा ॥
उपाधी देहेबुद्धितें वाढवीते ।
परी सज्जना केविं बाधूं शके ते ॥१६८॥

नसे अंत आनंत संतां पुसावा ।
अहंकार विस्तार हा नीरसावा ॥
गुणेंवीण निर्गूण तो आठवावा ।
देहेबुद्धिचा आठवो नाठवावा ॥१६९॥

देहेबुद्धि हे ज्ञानबोधें त्यजावी ।
विवेकें तये वस्तुची भेट घ्यावी ॥
तदाकार हे वृत्ति नाही स्वभावें ।
म्हणोनी सदा तेंचि शोधीत जावें ॥१७०॥

असे सार साचार तें चोरिलेंसे ।
इहीं लोचनीं पाहतां दृश्य भासे ॥
निराभास निर्गूण तें आकळेना ।
अहंतागुणे कल्पितांही कळेना ॥१७१॥

स्फुरे वीषयी कल्पना ते अविद्या ।
स्फुरे ब्रह्म रे जाण माया सुविद्या ॥
 मुळीं कल्पना दों रुपें तेचि जाली ।
विवेकें तरी स्वस्वरूपीं मिळाली ॥१७२॥

स्वरुपीं उदेला अहंकार राहो ।
तेणें सर्व आच्छादिलें व्योम पाहो ॥
दिशा पाहतां ते निशा वाढताहे ।
विवेकें विचारें विवंचूनि पाहें ॥१७३॥

जया चक्षुनें लक्षितां लक्षवेना ।
भवा भक्षितां रक्षितां रक्षवेना ॥
क्षयातीत तो अक्षयी मोक्ष देतो ।
दयादक्ष तो साक्षिनें पक्ष घेतो ॥१७४॥

विधी निर्मिता लीहीतो सर्व भाळीं ।
परी लीहीतो कोण त्याचे कपाळीं ॥
हरू जाळितो लोक संहारकाळीं ।
परी शेवटीं शंकरा कोण जाळी ॥१७५॥

जगीं द्वादशादित्य ते रुद्र अक्रा ।
असंख्यात संख्या करी कोण शक्रा ॥
जगीं देव धुंडाळितां आढळेना ।
जनीं मुख्य तो कोण कैसा कळेना ॥१७६॥

तुटेना फुटेना कदा देवराणा ।
चळेना कळेना कदा दैन्यवाणा ॥
कळेना वळेना कदा लोचनासी ।
वसेना दिसेना जनीं मीपणासी ॥१७७॥

जया मानला देव तो पूजिताहे ।
परी देव शोधूनि कोणी न पाहे ॥
जगीं पाहतां देव कोट्यानुकोटी ।
जया मानली भक्ति जे तेचि मोठी ॥१७८॥

तिन्ही लोक जेथून निर्माण जाले ।
तया देवरायासि कोणी न बोले ॥
जगीं थोरला देव तो चोरलासे ।
गुरूवीण तो सर्वथाही न दीसे ॥१७९॥

गुरू पाहतां पाहतां लक्ष कोटी ।
बहूसाल मंत्रावळी शक्ति मोठी ॥
मनीं कामना चेटकें धातमाता ।
जनीं व्यर्थ रे तो नव्हे मुक्तिदाता ॥१८०॥

नव्हे चेटकी चाळकू द्रव्यभोंदू ।
नव्हे निंदकू मत्सरू भक्तिमंदू ॥
नव्हे उन्मतू वेसनी संगबाधू ।
जगीं ज्ञानिया तोचि साधू असाधू ॥१८१॥

नव्हे वाउगी चाहुटी काम पोटीं ।
क्रियेवीण वाचाळता तेचि मोठी ॥
मुखीं बोलल्यासारिखें चालताहे ।
मना सद्गुरु तोचि शोधूनि पाहें ॥१८२॥

जनीं भक्त ज्ञानी विवेकी विरागी ।
कृपाळू मनस्वी क्षमावंत योगी ॥
प्रभू दक्ष व्युत्पन्न चातुर्य जाणे ।
तयाचेनि योगें समाधान बाणे ॥१८३॥

नव्हे तेंचि जालें नसे तेंचि आलें ।
कळों लागलें सज्जनाचेनि बोलें ॥
अनिर्वाच्य तें वाच्य वाचे वदावें ।
मना संत आनंत शोधीत जावें ॥१८४॥

लपावें अती आदरें रामरुपीं ।
भयातीत निश्चीत ये स्वस्वरूपीं ॥
कदा तो जनीं पाहतांही दिसेना ।
सदा ऐक्य तो भिन्नभावें वसेना ॥१८५॥

सदा सर्वदा राम सन्नीध आहे ।
मना सज्जना सत्य शोधून पाहें ॥
अखंडीत भेटी रघूराजयोगू ।
मना सांडिं रे मीपणाचा वियोगू ॥१८६॥

भुतें पिंडब्रह्मांड हें ऐक्य आहे ।
परी सर्वही स्वस्वरूपी न पाहे ॥
मना भासलें सर्व कांहीं पहावें ।
परि संग सोडूनि सूखी रहावें ॥१८७॥

देहेभान हें ज्ञानशस्त्रें खुडावें ।
विदेहीपणें भक्तिमार्गेंचि जावें ॥
विरक्तीबळें निंद्य सर्वैं त्यजावें ।
परि संग सोडूनि सूखी रहावें ॥१८८॥

मही निर्मिली देव तो ओळखावा ।
जया पाहतां मोक्ष तत्काळ जीवा ॥
तया निर्गुणालागिं  गूणीं पहावें ।
परि संग सोडूनि सूखी रहावें ॥१८९॥

नव्हे कार्यकर्ता नव्हे सृष्टिभर्ता ।
परेहूनि पर्ता न लिंपे विवर्ता ॥
तया निर्विकल्पासि कल्पीत जावें ।
परि संग सोडूनि सूखी रहावें ॥१९०॥

देहेबुद्धिचा निश्चयो ज्या ढळेना ।
तया ज्ञान कल्पांतकाळीं कळेना ॥
परब्रह्म तें मीपणें आकळेना ।
मनीं शून्य अज्ञान हें मावळेना ॥१९१॥

मना ना कळे ना ढळे रूप ज्याचें ।
दुजेवीण तें ध्यान सर्वोत्तमाचें ॥
तया खूण ते हीन दृष्टांत पाहें ।
तेथें संग निःसंग दोनी न साहें ॥१९२॥

नव्हे जाणता नेणता देवराणा ।
न ये वर्णितां वेदशास्त्रां पुराणां ॥
नव्हे दृश्य अदृश्य साक्षी तयाचा ।
श्रुती नेणती नेणती अंत त्याचा ॥१९३॥

वसे हृदयीं देव तो कोण कैसा ।
पुसे आदरें साधकू प्रश्न ऐसा ॥
देहें टाकितां देव कोठें रहातो ।
परी मागुती ठाव कोठें पहातो ॥१९४॥

वसे हृदयीं देव तो जाण ऐसा ।
नभाचेपरी व्यापकू जाण तैसा ॥
सदा संचला येत ना जात कांहीं ।
तयावीण कोठें रिता ठाव नाहीं ॥१९५॥

नभीं वावरे जो अणूरेणु कांहीं ।
रिता ठाव या राघवेंवीण नाहीं ॥
तया पाहतां पाहतां तेंचि जालें ।
तेथें लक्ष आलक्ष सर्वै बुडालें ॥१९६॥

नभासारिखें रूप या राघवाचे ।
मनी चिंतितां मूळ तूटे भवाचें ॥
तया पाहतां देहबुद्धी उरेना ।
सदा सर्वदा आर्त पोटीं पुरेना ॥१९७॥

नभें व्यापिलें सर्व सृष्टीस आहे ।
रघूनायका ऊपमा ते न साहे ॥
दुजेवीण तो तोचिं तो हा स्वभावें ।
तया व्यापकू व्यर्थ कैंसे म्हणावें ॥१९८॥

अती जीर्ण विस्तीर्ण तें रूप आहे ।
तेथें तर्कसंपर्क तोही न साहे ॥
अती गूढ तें दृढ तत्काळ सोपें ।
दुजेवीण जे खूण स्वामीप्रतापें ॥१९९॥

कळे आकळे रूप तें ज्ञान होतां ।
तेथें आटली सर्वसाक्षी-अवस्था ॥
मना उन्मनी शब्द कुंठीत राहे ।
तो रे तोचि तो राम सर्वत्र पाहें ॥२००॥

कदा ओळखीमाजीं दूजें दिसेना ।
मनीं मानसीं द्वैत कांही वसेना ॥
बहूतां दिसां आपुली भेटि झाली ।
विदेहीपणें सर्व काया निवाली ॥२०१॥

मना गूज रे तूज हें प्राप्त जालें ।
परी अंतरीं पाहिजे यत्न केले ॥
सदा श्रवणें पाविजे निश्चयासी ।
धरीं सज्जनी संगती धन्य होसी ॥२०२॥

मना सर्वही संग सोडूनि द्यावा ।
अती आदरें सज्जनाचा धरावा ॥
जयाचेनि संगे महादुःख भंगे ।
जनीं साधनेंवीण सन्मार्ग लागे ॥२०३॥

मना संग हा सर्व संगांस तोडी ।
मना संग हा मोक्ष तत्काळ जोडी ॥
मना संग हा साधकां शीघ्र सोडी ।
मना संग हा द्वैत निःशेष मोडी ॥२०४॥

मनाचीं शतें ऐकतां दोष जाती ।
मतीमंद ते साधना योग्य होती ॥
चढे ज्ञान वैराग्य सामर्थ्य अंगी ।
म्हणे दास विश्वासतां मुक्ति भोगी ॥२०५॥

॥ जय जय रघुवीर समर्थ ॥